نی زار : کنفرانس بین‌المللی گردوغبار در جنوب غرب آسیا توسط دانشگاه زابل و با حضور محققان از کشورهای مختلف و مسئولین کشوری در سالن همایش های بین المللی آیت الله هاشمی رفسنجانی زابل برگزار شد.

به گزارش نی زار «کنفرانس بین‌المللی گردوغبار در جنوب غرب آسیا» باهدف بررسی پیامدهای ناشی از طوفان‌های گردوغبار و یافتن راهکارهای علمی و عملی برای کاهش اثرات این پدیده مخرب زیست‌محیطی، با حضور دانشمندانی از کشورهای چین و انگلستان، اساتید برجسته دانشگاه‌های ۲کشور، مدیران اجرایی و مسئولین کشوری و منطقه‌ای، پژوهشگران، دانشجویان، مردم و معتمدین منطقه سیستان در مرکز همایش‌های بین‌المللی حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی (ره) دانشگاه زابل آغاز به کار نمود. لازم به ذکر است از میان بیش از ۱۵۰ مقاله ارسال‌شده به دبیرخانه کنفرانس و پس از داوری بر اساس محورهای تعیین‌شده، تعداد۱۳۰ مقاله به‌صورت سخنرانی و پوستر موردپذیرش و تائید داوران قرار گرفته است و طی دو روز کنفرانس ارائه می‌گردد.

در آئین افتتاحیه سومین کنفرانس بین‌المللی گردوغبار در جنوب غرب آسیا، دکتر موسی بهلولی رئیس دانشگاه زابل ضمن خوشامدگویی به میهمانان و اعضای کمیته علمی کنفرانس به‌ویژه پروفسور Nick Middleton استاد دانشگاه آکسفورد انگلیس و مشاور محیط‌زیست سازمان ملل در طوفان‌های گردوغبار و نیز پروفسور Zhibao Dong استاد دانشگاه Shaanxi Normal چین و عضو کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی سازمان ملل و قائم‌ مقام مرکز حفاظت آب‌ و خاک و کمیته ملی مبارزه با گرد و غبار در کشور چین؛ حضور مسئولین و شخصیت‌های برجسته کشوری، استانی و منطقه‌ای در دانشگاه زابل را مایه مباهات و رونق این کنفرانس دانست و افزود: دانشگاه زابل در عمل به رسالت‌های جهانی خود به‌منظور گسترش مرزهای علم، همواره تلاش نموده تا نقشی ارزنده در تولید علم جهانی داشته باشد و نتیجه این تلاش‌ها به‌روشنی در رتبه‌بندی‌های کشوری دانشگاه‌ها ازجمله رتبه‌بندی ISC مشهود بوده و دانشگاه زابل با انتشار مقالات باکیفیت و روزآمد در مجلات معتبر و سطح یک جهان، نقش و رسالت خود در تولید، نشر و گسترش دانش را به‌خوبی ایفا نموده است.

وی مأموریت گرا نمودن دانشگاه‌ها به‌منظور ارائه راهکارهای علمی و اجرایی جهت رفع معضلات و چالش‌ها و نیز دستیابی به زایش علمی و تعامل با صنعت و جامعه را ازجمله سیاست‌ها و اولویت‌های مورد تأکید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توصیف کرد و گفت: دانشگاه زابل نیز متناسب با توانمندی خود و الزامات و نیازهای مردم و منطقه، مأموریت گرایی را رسالت و شعار خود قرار داده است و ضمن اینکه خود را مسئول پایش علمی معضلات و مسائل منطقه‌ای می‌داند در ارائه راهکارهای عالمانه برای برون‌رفت از محدودیت‌ها و ایجاد بستری برای زیست بهتر مردم نیز همواره پیش‌قدم بوده است.

دکتر بهلولی با اشاره به این حقیقت که برای دانشگاه به‌عنوان واحدی جهانی این امکان به سهولت مهیاست که با اندیشمندان و دانشمندان سرتاسر جهان ارتباط برقرار نماید و با بهره‌گیری از مشارکت‌های علمی و پژوهشی داخلی و خارجی، به هم‌افزایی و بهره‌گیری از خرد جمعی دست یابد افزود: کنفرانس‌هایی این‌چنین، بهترین عرصه را برای عرضه‌ی دستاوردهای روزآمد علمی و اشتراک دانسته‌ها و یافته‌ها فراهم می‌سازند و ابتکار دانشگاه زابل برای فراهم ساختنِ امکان حضور مسئولین اجرایی و مردم محلی در کنفرانس‌های علمی می‌تواند پیشرانِ تحولی مثبت جهت تغییر سیاست‌های اجرایی و کمک به حل مشکلات و معضلات از طریق پژوهش‌های علمی و ارتقای سطح دانش جامعه گردد.

رئیس دانشگاه زابل با اشاره به این مطلب که معضل گردوغبار در سیستان تمامی ابعاد زندگی مردم منطقه ازجمله سلامت، معیشت، اقتصاد و … را تحت تأثیر قرار داده افزود: ازآنجاکه منشأ و حوزه‌ی تأثیرِ طوفان‌های گردوغبار، بین‌المللی است و تنها به منطقه سیستان یا کشور ایران محدود نمی‌شود لذا بایسته است که راهکارهای ارائه‌شده نیز در سطح بین‌المللی و در مقیاس فراملی ارائه و تدوین گردند.

دکتر بهلولی لزوم ایجاد یک کارگروه بین‌المللی برای مقابله با پدیده گرد و غبار را بسیار ضروری توصیف کرد و دفع آسیب‌ها و زیان‌های بین‌المللی را جز در سایه اجماع و همکاری بین‌المللی امکان‌پذیر ندانست و تصویب یک قطعنامه علمی در پایان کنفرانس و ابلاغ آن به‌عنوان یک پیشنهاد و نظر دانشگاهی از طریق وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دستگاه‌های مربوطه را گامی مؤثر توسط دانشگاه زابل برای مبارزه با این پدیده مخرب و دستیابی به اهداف متصور از برگزاری این کنفرانس و منشأ خیری برای منطقه عنوان کرد.

دیگر سخنران آئین افتتاحیه سومین کنفرانس بین‌المللی گردوغبار در جنوب غرب آسیا حجه الاسلام والمسلمین کیخا امام‌جمعه شهرستان زابل بود. وی در سخنان خود ضمن سپاسگزاری از بانیان این همایش، مدیران دانشگاه زابل را اندیشه‌ور و دارای بلندای فکر توصیف کرد و حضور تمامی میهمانان را در دارالولایه سیستان، سرزمین اسطوره‌ها و نخستین‌ها گرامی داشت و ابراز امیدواری کرد با برپایی مستمر این‌گونه همایش‌های علمی، بتوان قدمی برای احیا و اعتلای این سرزمین بزرگ و اسطوره‌ای برداشت.

امام‌جمعه زابل امر مهم گرد و غبار را موضوعی بین‌المللی برشمرد که باید در ابعاد بین‌المللی نیز مورد توجه قرارگیرد و تعیین خاستگاه و منشأ طوفان‌های گردوغبار، شمار دقیق کشورها و مناطقی که درگیرند و به‌واسطه آن تهدید می‌شوند، بازشناسی اثرات و پیامدهای مخربی که در پی دارد و بررسی این معضل با اجماع و هم‌اندیشی تمامی کشورهای درگیر را ضروری توصیف و بر تشکیل اتاق فکر جهت مقابله با این چالش فراگیر تأکید کرد.

وی در پایان ابراز امیدواری نمود به همت تمامی میهمانان و اندیشمندان حاضر در این کنفرانس بتوان گام‌های اثربخش و مهمی در رابطه با مهار پدیده گردوغبار در منطقه برداشت.

دکتر احمدعلی کیخا عضو هیات علمی دانشگاه زابل، نماینده مردم سیستان و رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز با مهم توصیف نمودن توجه به پدیده گردوغبار، حرکت خوب دانشگاه زابل در این راستا و در چارچوب عمل به رسالت و مأموریت تعریف‌شده برای دانشگاه‌ها را ستود و افزود: نقشه راه و عمل دانشگاه‌های کشور باید بر مدار پایشِ چالش‌های محیط پیرامونی خویش و گره‌گشایی از مصائب مردم تعریف گردد.

وی با اشاره به مسائلی همچون گردوغبار، لزوم مدیریت منابع آبی، حفاظت از اکوسیستم زیست‌محیطی تالاب بین‌المللی هامون، فقر و گستردگی آن در منطقه و … تأکید کرد: منطق حکم می‌کند دانشگاه زابل نیز در مسیر چاره یابی برای این مسائل گام بردارد و با مطالعه و رصد مسائل مختلف در حوزه‌های اقتصادی، طبیعی و اجتماعی ظرفیت‌های جدیدی برای خود، منطقه و کشور ایجاد نماید و با تغییر رویکرد و پیشگامی در حل عملی مسائل جامعه، در گردونه‌ی مقیاس نامطلوب تعداد دانشگاه‌های کشور، برگ برنده را از آنِ خود نماید.

رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه گردوغبار، بحرانی بین‌المللی است و کشورهای زیادی از آفریقا تا چین با این پدیده درگیرند افزود: دانشگاه زابل می‌تواند با سازمان‌دهی مجدد نیروها و امکانات خود، زمینه فعالیت مؤثر در این حوزه را فراهم سازد.

وی با انتقاد از نامناسب بودن و ساماندهی پراکنده‌ی پلتفرم‌های تحقیقاتی در کشور آن را یکی از اشکالات توسعه برشمرد و بازدهی مؤثر ظرفیت‌های تحقیقاتی کشور را تنها در صورت تمرکز بر روی مسائل و چالش‌ها، ممکن دانست و افزود: مسیر توسعه از کانال پژوهش می‌گذرد و پژوهش نیز با توجه به ظرفیت‌های موجود تنها در صورت ساماندهی متمرکز و همگرای مؤسسات تحقیقاتی کشور نقش‌آفرین خواهد بود.

نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تأمین اعتبار جهت مبارزه با معضل گردوغبار در کشور و منطقه، دستیابی به بروندادهای کارا در این رابطه را نیازمند تعریفِ برنامه دانست و این امر را تنها به مدد همکاریِ دستگاه‌های اجرایی و علمی هر منطقه امکان‌پذیر برشمرد.

وی برنامه‌ریزی اصولی و اثربخش را حلقه مفقوده در توسعه کشور عنوان و از برنامه‌ریزی مقطعی بدون در نظر گرفتن کلیه شرایط در طول زمان به‌عنوان آفتی در امر برنامه‌ریزی یادکرد و افزود: مراکز دانشگاهی باید بتوانند مدیران اجرایی را در برنامه‌ریزی هدفمند یاری برسانند.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد دانشگاه زابل بتواند با برنامه‌ریزی مدون و گردآوری و ساماندهی مطالعات انجام‌شده در حوزه گردوغبار امکان استفاده مطلوب از آن را فراهم سازد و در این حوزه که نیاز کشور و منطقه و دنیاست خود را به جایگاه بالایی برساند.

مهندس آقایی معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور نیز با بیان شرحی بر تعریف بیابان و مقوله بیابان‌زایی، از تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی به‌عنوان عوامل مؤثر در بیابان‌زایی یادکرد و آن‌ها را حقایقی دانست که باید مبنای برنامه‌ریزی اصولی در این رابطه قرار گیرند.

وی بابیان این مطلب که در کشور ایران ۳۲/۵ میلیون هکتار بیابان وجود دارد که ۷/۵ میلیون هکتار دارای وضعیت بحرانی است افزود: ۱۸ تا ۲۰ استان کشور درگیر این معضل هستند و همه‌ساله حدود ۱۰۰ هزار هکتار به بیابان‌های کشور افزوده می‌گردد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در ادامه افزود: ایجاد بیابان تنها به معنای از بین رفتن پوشش گیاهی نیست بلکه فرسایش، افتِ آب‌های زیرزمینی،‌ فقر، گرسنگی، بیکاری و مهاجرت را نیز در پی خواهد داشت.

وی سرمایه‌گذاری جهت برخورد با بیابان‌زایی و مدیریت پایدار زمین را ضروری دانست و بر بهره‌مندی از جایگاه تثبیت‌شده‌ی علمی و اجتماعی دانشگاه‌ها به‌منظور ارائه راهکار و بالا بردن آگاهی عمومی نسبت به راهکارهای ارائه‌شده در توسعه و حفاظت از پوشش گیاهی تأکید کرد.

مهندس آقایی توسعه صنعتِ سازگار با محیط‌ زیست را یک مطالبه عمومی و حیاتی عنوان نمود و با تاکید بر مشارکت مردم در مرحله تصمیم گیری و اجرا گفت: هر تصمیم و برنامه ای در رابطه با حفاظت و گسترش پوشش گیاهی بدون پشتیبانی مردم راه به جایی نخواهد برد.

وی در پایان افزود: مطالعات مشخص و میدانیِ منطقه سیستان که به دستور وزیر جهاد کشاورزی توسط موسسه تحقیقات جنگل و مرتع به انجام رسیده است اکنون در مرحله پروژه یابی است و با اعتباری بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد تومان از محل صندوق توسعه ملی، محوری‌ترین هدفگذاریِ سال ۹۸ در سیستان و بلوچستان، بیابان‌زدایی و توسعه پوشش گیاهی در نظر گرفته شده است.

پروفسور نیکلاس میدلتون استاد دانشگاه آکسفورد انگلیس و مشاور محیط‌زیست سازمان ملل در طوفان‌های گردوغبار، دکتر ابراهیمی دبیر ستاد آب، خشکسالی و محیط‌زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دکتر طهماسبی مشاور رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست کشور و مدیر کارگروه ملی مقابله با گردوغبار سازمان متبوع نیز از دیگر سخنرانان آئین افتتاحیه کنفرانس بین‌المللی گردوغبار در دانشگاه زابل بودند.