نی زار : هر روز ارزش ریال در مقابل دلار کمتر و کمتر میشود. و به همان نسبت هر روز بر قیمت کالاها افزوده میشود. بگذریم از اینکه عدم ثبات بازار فروشنده ها را مجاب کرده که برای حفظ سرمایه ، حفظ اجناس بر فروش آن ارجح است بدلیل اینکه چند درصد سودی که از فروش کالا بدست می آورند خیلی کمتر از سودی است که تورم بر اجناس اندوخته می افزاید. در چنین شرایطی اجناس نایاب میشوند و در انبارها میمانند. اخلاق حکم میکند که در این شرایط فروشنده ی خرد و کلان با ادامه فعالیت گره از مشکلات مردم بگشایند اما فراموش نکنیم اصول کار فروشنده بر سود است و نه اخلاق. اگر فروشنده جنس را برای حفظ سرمایه نفروشد حکم محتکر را دارد و اگر در این شرایط با افزایش تورم با قیمت بالاتر، کالا را عرضه کند گرانفروش است و در هر دوی این حالات متخلف است. بسیاری از فروشنده ها به بهانه سفر تابستانی درب مغازه و محل کاسبی را قفل کرده و به امید روزهای بهترند. هزینه زندگی و اجاره مغازه و هزاران مشکل دیگر فروشنده هم در ماههای آینده با افزایش اجناس کمیاب باید از جیب خریدار تامین شود.

ملت شوک زده فقط نظاره گر این نابسامانی است که ظاهرا انتهایی ندارد. مردمی که گرفتار تامین مایحتاج روزانه و دارو و سایر موادند در بهت و حیرت هر روز شاهد چند برابر شدن قیمت کالا هستند.

شاید افزایش برخی کالا های وارداتی در چنین شرایطی قابل درک باشد اما چرا کالای ایرانی چنین وابسته به قیمت ارز است؟!!

سالهاست که با شعار خودکفایی مردم را مجاب به استفاده از کالای ایرانی میشوند که به دلیل عدم تطبیق با تکنولوژی روز بی کیفیت و شاید بازمانده تکنولوژی چند نسل قبل تر است. اما امروز میبینیم که قیمت همه این کالاهای بظاهر ایرانی نبضشان با دلار میزند و نوسانات دلار چنان قیمتهایشان را بالا میبرد که انگار در کشور ایران تولید نمیشوند. از برندهای بنجل پسمانده چینی و کره ای که حرفی بمیان نیاوریم بهتر است که مثلا کارخانه های تولیدی در کشورمان دارند و سود انحصار بازار ایران را میبرند و در زمان تحریم یا به ایران پشت می کنند میروند و یا در بهترین حالت اگر از کشور خارج نشوند قیمتهایشان همان قیمت جهانی و نوسان بازار ارز تاثیر مستقیم بر قیمت کالا دارد و این فرآیند صرفا دست مصرف کننده ایرانی را از انتخاب و مصرف برندهای معتبر کوتاه و بازاری را برای سود و یکه تازی برنده های خاص خالی گذاشته است.

سالهاست اعمال تعرفه گمرکی بر بسیاری از اجناس با حمایت از تولید ملی توجیه میشود. برای دوام و حمایت کارخانجات اجناس خارجی با چندین برابر قیمت در بازار عرضه میشود و این هزینه را مردم پرداخت کرده اند به امید اینکه در چنین روزی که اولا کالای تولید داخلی به فراوانی یافت شود و دوم اینکه قیمت این کالاها با نوسان دلار چنین دستخوش تغییرات نشود.

شاید بتوان گفت سیاست حمایت بدون برنامه از به اصطلاح تولیدات داخلی دستاوردی جز ایجاد رانت و همچنین بستن تعرفه گمرکی بالا بر کالاهای خارجی صرفا زمینه قاچاق را فراهم آورده و در هر دوی این سیاستها مردم هزینه مضاعف برای سیاستهایی پرداخت‌کردند که در روزهای سخت فعلی نتیجه مثبتی برای مردم‌ندارد.

حبیب اعلائی
شانزدهم شهریور نود و هفت