آسیب شناسی رفتار سیاسی - پایگاه اطلاع رسانی و تحلیلی نــی زار

نی زار؛ به دنبال غییر و تحولات فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی طی دو قرن اخیر و گسترش عقلانیت در حوزه های مختلف زندگی ، رفتار سیاسی نیز تابع قواعد و قوانینی تعریف شده که مورد قبول افکار عمومی و نخبگان سیاسی قرار گرفت. هر کشور و سرزمینی متناسب با فرهنگ و تجربه تاریخی خویش توانست الگوی مناسب و قابل قبولی برای به نظم در آوردن رفتار سیاسی مردم و دولتمردان ، خود را تنطیم و در قانون اساسی و مدنی آن کشور سامان دهی شد.

در ایران فعالیت های سیاسی به معنای واقعی از مشروطیت آغاز شد ، به دنبال تغییر و تحولات یک صد سال گذشته رفتار و منش سیاسی مردم شکل گرفت و خود را در عرصه رفتار مردم در انواع انتخابات بروز داد.

با اینکه سابقه کار سیاسی در ایران به نسبت از بسیاری از دموکراسی های نوین قدیمی تر و با سابقه تر است اما طی این دوره آسیب ها و چالش های زیادی پیش روی مردم و سیاسیون جهت نهادینه شدن الگوهای رفتار سیاسی نمایان شد و انحرافات زیادی در زمینه گفتمان های سیاسی ، انجمن ها و احزاب به وجود آمد. نمونه بارز این آسیب و انحراف بروز و ظهور احزاب تک نفره و قائم به یک شخص در فضای سیاسی است که کارکردی جز ایام انتخابات ندارند و جهت تعمیق و نهادینه شدن فرهنگ و رفتار سیاسی نه تنها سهمی ندارند که خود باعث ایجاد آسیب جدی و انحراف افکار عمومی در بزنگاه های مهم و حیاتی جامعه می شود.

اگر نگاهی گذرا به تعدد و گسترش احزاب در ایران به عمل آید مشاهده می شود که افراد به جای عمل ، فکر جمعی و قبول تعهدات اجتماعی در قبال خود و جامعه برای نشان دادن خویش در عرصه عمومی اقدام به ثبت یک حزب با اساسنامه و مرامنامه جدید می کند که تفاوت چندانی با احزاب همسو ندارد بلکه تکرار همان اهداف و مقاصد در قالب ادبیات جدید است ، کارکرد این گونه احزاب جز ایجاد تفرقه ، سهم خواهی و دخالت نابه جا در شکل گیری افکار عمومی نخواهد داشت. این هشداری به مردم است که آگاه باشند این احزاب و انجمن ها که خود را نماینده افکار عمومی جامعه تلقی می کنند آیا از پایگاه مردمی گسترده بهره مند هستند یا خیر؟

مشاهده شده که احزاب تک نفره که نه تابلویی در جامعه دارند و نه همفکرانی همراه ، در مواقع حساس چگونه با انحراف افکار عمومی در معرفی خود به عنوان احزاب وابسته به یک جریان سیاسی چگونه زمینه انحراف افکار عمومی را فراهم می کنند.

لذا از هم اکنون این هشدار به احزاب داده می شود که اگر خواهان سهمی از قدرت و تصمیم گیری هستند باید به فکر گسترش تشکیلات خود در فضای عمومی جامعه باشند و حداقل استاندارد های قابل قبول برای یک فکر و جریان سیاسی را فراهم کند در غیر این صورت باید بدانند که مردم، فهیم و آگاه هستند و رفتار آن ها را با عمل آن ها خواهد سنجید و در عمل به آن ها نمره منفی خواهند داد.

نویسنده: دکتر علیرضا سعیدی مهر

دکتر سعیدی مهر