نی زار ؛ طبق آمارهای جهانی سال ۹۱ حدود ۲ میلیون نفر در جهان به علت انجام ندادن فعالیت‌های فیزیکی جان خود را از دست داده‌اند و بیش از ۶۰ درصد جمعیت جهان که اغلب آنان را زنان و دختران تشکیل می‌دهند، به میزان لازم از تحرک فیزیکی برای ارتقای سلامتی برخوردار نیستند.

بانوان بیش از نیمی از جمعیت کشور را شکل می دهند، این قشر به شدت آسیب پذیر مسولیت خطیر تربیت نسل آینده را به عهده دارند. روند شکل گیری زندگی شهری ، تغییر الگوهای حرکتی روزانه ، کاهش فعالیت های حرکتی به ویژه در بانوان و روش های ناسالم زندگی اندام ها و عضلات آنان را تحت تاثیر و خطر جدی فقر حرکتی و ضعف های بدنی قرار داده است. برای پیشگیری از چنین عارضه ای با ایجاد جاذبه ها و امکانات لازم برای همگانی کردن ورزش در بین بانوان، از ابزارهای کارآمد در این زمینه است.

بانوان در ایران سهم کمی را در ورزش همگانی و به تبع ورزش قهرمانی داشته و دارند.اگر از نگاه جامعه شناسانه به این معضل اجتماعی بنگریم ، دیدگاه و طرز فکر ایرانیان باعث می شود تا بانوان نتوانند همانند آقایان در محیط های عمومی به ورزش بپردازند.

در کلانشهرها ورزش کردن بانوان در محیط های باز و عمومی تا حدی در افکار عمومی جای باز کرده است. اما در شهر های کوچکتر و استانهای مرزی و دور از مرکز هنوز افکار عمومی قابلیت پذیرش ورزش کردن بانوان را ندارند.

اگر بانویی در معابر شهری به ورزش بپردازد نوع نگاه افراد به وی تغییر خواهد کرد و این یک نوع تبعیض جنسیتی است.

فقر حرکتی کم شدن تحرک جسمانی را برای انسان ها به ارمغان آورده با توجه با اینکه ۷۰ درصد از بیماری ها در اثر بی تحرکی بوجود می آیند ، بیماری هایی همچون: پوکی استخوان به علت کاهش املاح سازی و کمبود مواد زمینه ای استخوانی و در نتیجه باعث کاهش تراکم استخوان خواهد شد. از عوامل شروع هموروئید (بواسیر) و اختلالات ادراری، تناسلی است. زمینه ساز سفتی غیرطبیعی مفاصل و نرمی ساختارهای مربوط به آن است و در نتیجه عملکرد مفاصل را محدود می‌کند. کاهش توده عضلانی ، کاهش اندازه ماهیچه و کاهش انعطاف پذیری و قدرت ماهیچه را به دنبال دارد. افزایش وزن ، بالا رفتن فشار خون ، بالا رفتن قند خون ، سکته های قلبی و مغزی تبعات دیگر فقر حرکتی است.

سرطان سینه، رحم، تخمدان و کیسه صفرا در بانوان چاق بیشتر دیده می‌شود. چاقی و اضافه وزن به دلیل اعمال فشار زیاد بر مفاصل تحمل ‌کننده وزن بدن، به ویژه زانو، ران و مهره‌های پایین کمری، سبب تخریب مفصلی و در نتیجه ایجاد درد مفصل می‌شود.

شهرداری ها به عنوان یک نهادی که طبق قانون باید در امر ورزش همگانی ایفای نقش کنند. شهرداری ها میتوانند با ایجاد مکان ها و فضاهای ورزشی خاص بانوان ، احداث فضاهای ورزشی سرپوشیده و روباز همگانی با بهره گیری از مربیان تحصیل کرده در رشته تربیت بدنی و برگزاری مسابقات تفریحی ورزشی گروهی و خانوادگی به مناسبت های مختلف و توزیع وسایل ورزشی ارزان قیمت در بین مردم و اتخاذ سیاست هایی از قبیل برگزاری ورزش صبحگاهی خاص بانوان نقش بسزایی در این امر مهم ایفا کنند.

وزارت ورزش و جوانان با رایگان کردن ورزش های همگانی برای بانوان، تربیت مربیان بانو در گرایش های مختلف ورزش های همگانی ، برگزاری مسابقات تفریحی ورزشی در میان بانوان، فعال سازی نقش رسانه های گروهی در ارتقای سطح فرهنگ گرایش به ورزش در میان بانوان و با ملزم کردن فدراسیون ها برای گسترش رشته های ورزشی آماتور در بین مردم با توجه به شرایط منطقه ای و اقلیمی می تواند شیوع این معضل را تا حدی کنترل کند.

نقش رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی در بخش فرهنگ سازی ورزش بانوان واطلاع رسانی برنامه های ورزشی غیر قابل کتمان است.

رسانه ها علی الخصوص صدا و سیما باید فرهنگ ورزش کردن بانوان در جامعه را بسط و گسترش دهد تا به امری عادی بدل گردد.

نهاد هایی مانند آموزش و پرورش ، دانشگاه ها ، محیط زیست و استانداری ها با برگزاری بازی های بومی و محلی ، برگزاری همایش های همگانی دوچرخه سواری ، اسکیت ، تیراندازی و اهدای جوایز جهت تشویق و ترغیب خانواده ها به امر مهم ورزش جلوی بی تحرکی افراد جامعه علی الخصوص بانوان را تا حدی بگیرند.

فعالیت جسمانی منظم، خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی، سرطان سینه و سرطان کولون را کاهش می‌دهد. به طور عمومی، فعالیت‌ جسمانی سبب بهبود سوخت و ساز قند خون می‌شود، از میزان چربی بدن کاسته و فشار خون را پایین می‌آورد. مجموعه‌ای که عوامل اصلی کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت هستند. همچنین به کنترل و تخفیف آثار این بیماری‌ها نیز کمک می‌کند، فعالیت جسمانی خطر ابتلا به سرطان کولون را از طریق اثر روی پروستاگلوین‌ها، کاهش زمان عبور مواد از روده و افزایش سطح آنتی‌اکسیدان‌ها را کاهش می‌دهد.

عدم فقر حرکتی در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه نقش دارد که این امر احتمالاً ناشی از اثرات آن بر سوخت و ساز هورمون‌ها است. فعالیت جسمانی همچنین می‌تواند موجب بهبود سلامتی عضلانی ـ اسکلتی کنترل وزن بدن و کاهش علائم افسردگی شود.

نویسنده: فرشید عابدی